Obszar Mastichochoria jest centrum uprawy i przetwarzania mastyksu. Ufortyfikowane wioski zostały zbudowane w celu ochrony produkcji mastyksu przed pogromcami wysp i piratami.
Mastichoria (Μαστιχοχορια) to nazwa południowego regionu wyspy Morza Egejskiego Chios, jednej z największych wysp greckich. Jest to jedyny region na świecie, w którym można uzyskać mastyk, żywicę o unikalnych właściwościach z lentyszku.
Produkcja mastyksu przyniosła temu obszarowi nie tylko dobrobyt, ale także zainteresowanie zdobywców i piratów. Stan trwałego zagrożenia doprowadził obecnego władcę wyspy do budowy systemów obronnych i stworzenia osad skupiających produkcję mastyksu na poszczególnych obszarach. Budowa osad i ich ochrona sięga czasów bizantyjskich, ale rozkwitła w czasach panowania Genui nad wyspą. Dziś, pomimo zniszczeń i katastrof, które przeżyły wioski przez wiele stuleci, nadal są cennym zabytkiem i dziedzictwem kulturowym.
Zakładanie mastyksowych wiosek
Rodzina Genui Giustiniani, władcy Chiu w latach 1346–1566, doskonale zdawali sobie sprawę z wysokiej wartości i ceny mastyksu i od samego początku dążyli do uzyskania absolutnej kontroli nad wykorzystaniem tego monopolistycznego produktu w najlepszy możliwy sposób. Z tego powodu starali się chronić mastyks nie tylko przed pirackimi nalotami, ale także przed przemytem i niekontrolowanymi hodowcami. Po policzeniu i „upaństwowieniu” wszystkich lentishów (drzew mastyksowych) założyli 22 nowe osady, nazwane Mastichochoria w miejscach niewidocznych z morza i zbudowane jako nie do zdobycia fortecy. W ten sposób zniesiono poprzednią metodę uprawy w małych wioskach rozrzuconych po wyspie, która była niekontrolowana i bardzo trudno było śledzić zbiory.
Architektura wiosek mastyksowych
Nowe wioski zostały zbudowane zgodnie z ówczesną architekturą włoską przez łacińskich architektów oraz firmy budowlane i inżynierów. Lokalni rolnicy byli również zobowiązani do udziału w budowie. W centrum każdej osady, obok siebie, zbudowano prostokątną wieżę i domy mieszkalne. Domy zostały zbudowane w taki sposób, że ich zewnętrzne ściany obwodowe tworzyły ścianę obronną, aw narożach tej ściany znajdowały się cylindryczne wieże z lukami. Ulice były bardzo wąskie, a wiele z nich było ślepych, więc napastnicy nie mogli łatwo dostać się do wieży, która była sercem wioski. Ten szczególny plan architektoniczny, oprócz ochrony wioski, służył również absolutnej kontroli nad poddanymi.
Domy we wsiach są zbudowane z kamienia, z parterem i pierwszym piętrem i są przykryte półkolistą kopułą (tzw. Germata). Stajnie i miejsca do przechowywania produktów rolnych są zwykle zlokalizowane na parterze, podczas gdy faktyczna rezydencja jest ukryta na najwyższym piętrze. Otwarty główny obszar nazywa się „pounti” i służył do opalania i relaksu.
Wszystkie lofty zostały zbudowane na tej samej wysokości, aby w razie niebezpieczeństwa mieszkańcy mogli uciec z jednego domu do drugiego. Po zakończeniu budowy władcy Genui osiedlili się w wieżach, a miejscowi rolnicy zostali zmuszeni do przeprowadzki do nowo wybudowanych domów. Na przykład ewakuowano co najmniej 14 starych osad i przeniesiono je do Pirgi, miasta zbudowanego na początku XV wieku w sercu obszaru Mastichochoria.
W czasach Janowian, a później podczas okupacji tureckiej, obszar południowej części wyspy Chios był ograniczony. Nikt nie mógł wejść do tego obszaru, chyba że istniał naprawdę dobry powód. Ta izolacja pozwoliła mieszkańcom Mastichochorii zachować tradycyjne wartości i zwyczaje. Każda wioska tworzyła własny świat. To prawdopodobnie wyjaśnia, dlaczego każda sąsiednia wioska miała swój własny dialekt, kostiumy i zwyczaje. Im bliżej stolicy są wioski, tym więcej różnic się śmieje, ale bardziej odległe wioski wciąż wykazują różnice w dialekcie. Ze wszystkich Mastichochorii najlepiej zachowały się te, które nie zostały znacząco uszkodzone przez trzęsienie ziemi w 1881 r. Są to wsie: Pirgi, Mesta, Olimpi, a także Vessa, Kalamoti i Elata.
Wioska mastyksowa, lista
(řazeno podle řecké alfavity)
- Agios Georgios
- Armolia
- Vavili
- Vessa
- Vouno
- Elata
- Exo Didima
- Tholopotami
- Thimiana
- Kalamoti
- Kalimassia
- Kataraktis
- Kini
- Lithi
- Messa Didima
- Mesta
- Mirmigi
- Nenita
- Neochori
- Olimpi
- Pagida
- Patrika
- Pirgi
- Flatsia
